Een beetje warmtepomp vergt een flinke investering. Tijdens de installatie wordt veel overhoop gehaald. Ook een uitdaging: de inregeling. Dus zien genoeg fabrikanten brood in minder ingrijpende technieken. De eerste interessante, betaalbare apparaten zijn inmiddels verkrijgbaar, zoals de Inventum Spaarpomp. Dit artikel bespreekt de mogelijkheden en de installatie.
Maarten Cornelissen is sinds 1992 mede-eigenaar van International Solar Machines (zie ism1992.com). Dit bedrijf verkoopt en installeert zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen. Maarten heeft dan ook veel ervaring opgedaan met deze technieken en kent de voor- en nadelen. Vooral de ingrijpende aanpassingen en hoge kosten maken huiseigenaren huiverig om een waterpomp aan te schaffen, zo weet hij. Op een zeker moment viel Maarten de Inventum Spaarpomp op. Met deze opvallend compacte, want slechts 57 cm hoge, 50 cm diepe en brede ventilatiewarmtepomp, kan de consument energie besparen zonder ingrijpende aanpassingen in en bij de woning. Tegelijkertijd wordt de woning vaak – weer – goed geventileerd. En dat betaalt zich doorgaans uit in een betere gezondheid van de bewoners.
Warme binnenlucht
De spaarpomp vervangt de mechanische ventilatiebox en is vooral geschikt voor bestaande woningen die met deze ventilatietechniek zijn opgeleverd. De spaarpomp haalt warmte uit de af te voeren binnenlucht en warmt daarmee vervolgens CV-water op. Er hoeft dus geen buitenunit geïnstalleerd te worden. Ook de installatie van de spaarpomp ziet er op papier overzichtelijk uit. De spaarpomp kan niet koelen. Wel kan het apparaat zowel verwarmen door energie terug te winnen als de woning te ventileren. Er is een maximum aan de hoeveelheid ventilatielucht in huis en daarmee aan het vermogen van de spaarpomp, die bedraagt 1,7 kWh.
Meten
Cornelissen besloot om de warmtepomp eerst in zijn eigen woning te installeren en aan een meetregime te onderwerpen. Want meten is weten, zo weet de ingenieur. De hybride warmtepomp werkt via Opentherm, het communicatieprotocol tussen apparaten en de thermostaat. De ketel springt bij als de spaarpomp onvoldoende warmwater kan leveren. De claim van de fabrikant: circa 30 procent besparing op het gasverbruik. Of beter gezegd: 800 M³/h aardgas per jaar. Dit is afhankelijk van hoeveel gas de bewoner verbruikt, dus de besparing kan van 10 procent tot 90 procent zijn. Weet dat de spaarpomp op jaarbasis 1500 kWh vraag als de bewoner die gasbesparing van 800 kuub gas haalt. Ook prettig is dat de overheid de aanschaf van de pomp beloont met een ISDE-subsidie van € 1500. De spaarpomp wordt aangeboden voor prijzen rond de € 3300 inclusief btw.
De installatie
Inventum geeft aan dat de vakman die de spaarpomp installeert, een training heeft gevolgd. Je hoeft niet in het bezit te zijn van een STEK- of F-gassenerkenning. Het bedrijf levert bij de pomp onder meer een muurbeugel, een condenswaterafslag, 15 mm-wartels knel en knelringen, twee nisbussen en verlopen knel naar vlak. De spaarpomp is uitgevoerd met twee Ø 150 mm-aansluitingen voor in- en uitgaande lucht. Drie extra luchtaansluitingen zijn afgedekt met een dop, deze kunnen van dienst zijn als je de spaarpomp bij een knieschot moet plaatsen. De spaarpomp sluit je eerst aan op de ventilatiekanalen.
Schema bij de hand
Vervolgens sluit je de spaarpomp waterzijdig aan op in dit geval een Remeha HR-ketel. Belangrijk bij nieuwe systemen zoals warmtepompen, is dat de technische documentatie op orde is. Daar hoort ook een overzichtelijk stroomschema bij zodat bij storing of een eventuele verkoop van het huis, duidelijk is hoe de installatie werd uitgevoerd. De aanvoerleiding naar de cv kun je zowel star als flexibel uitvoeren. Afhankelijk van het type ketel moet een terugslagklep op de aanvoer- of de retourleiding geïnstalleerd worden. Via internet raadpleegbare documentatie van de fabrikant geeft hierover meer informatie. De condensafvoerleiding is met een zwaanshals op de rioolafvoer bevestigd. Na de installatie moet de kamerthermostaat in plaats van op de ketel op de spaarpomp worden aangesloten.
Snelle filtervervanging
Veel lucht passeert de spaarpomp. Om het onderhoud van de spaarpomp eenvoudig te houden, zorgt Inventum voor een foolproof filtervervanging. Eerst verwijder je de klep die met magneten aan de omkasting vastzit. Zichtbaar is dat spaarpomp stevig is geïsoleerd. Je trekt het filter uit een sleuf en vervangt het. In de spaarpomp zit een lekbak. Mocht deze verstopt raken, dan moet de installateur de pomp openmaken.
Hittedraadmeter
Voor het instellen van de ventilatiebalans en om te controleren of het systeem perfect werkt, meet Cornelissen ook met een Testo 405i. Dat is een gecombineerde thermo- en anemometer (een luchtdebietmeter), met als meetprincipe een thermische hittedraad. Je kunt de gegevens uitlezen via bluetooth op de smartphone. Je krijgt informatie over de luchtsnelheid/luchthoeveelheid en luchttemperatuur. Handig is de uitschuifbare meetkop tot 400 mm. Testo geeft een brutoadviesprijs op van € 90.
Systeemprestaties
In het luchtkanaal is een klein gaatje gemaakt waarin de meetkop van de Testo past. Zo kan Cornelissen snel en nauwkeurig de prestaties van het systeem meten.
Ideale luchtstroming
Om de installatie zo perfect mogelijk te laten werken, zijn de luchtstromingen van de woning in kaart gebracht. Zo werd duidelijk dat ook afzuiging is gewenst in de woonkamer. Boven het plafond is een kanaal aangelegd naar de ruimte waarin de spaarpomp en de HR-ketel staan (het gaat hier om een gelijkvloerse bungalow, gebouwd in de jaren 70).
De ervaringen
De ervaringen van Cornelissen zijn tot nu toe positief. De geluidsproductie is opvallend laag. Hij slaapt naast de ruimte waarin de pomp staat en hoort niets, ook zijn vrouw niet. De pomp heeft inmiddels drie maanden gewerkt. Op de koude dagen springt de modulerende HR-ketel regelmatig bij. De ketel slaat wel minder vaak aan. Boven een buitentemperatuur van 10 °C hoeft de HR-ketel alleen ‘s ochtends bij te springen. Dit zal de levensduur van de ketel verlengen. De dagelijkse gasbesparing bedraagt gemiddeld 4 m³. Omdat de pomp zo’n tweehonderd dagen per jaar draait, is een besparing van 800 m³ gas per jaar haalbaar. Kanttekening: de spaarpomp verbruikt elektriciteit dat ook verrekend moet worden. Dit verbruik kan de huiseigenaar opvangen met zonnepanelen. Voor het warme tapwater heeft Maarten Cornelissen zonnecollectoren geïnstalleerd die een 200 liter-vat voeden.
Meer informatie: www.ism1992.com
Technische specificaties Inventum Spaarpomp
Max. opgenomen vermogen > 620 watt (gemiddeld 300 watt)
Max. geleverd thermisch vermogen > 1,7 kWth
COP (20 °C – 45 °C) > 4,2
De spaarpomp is voorzien van een koudemiddel.
Lees het laatste nieuws omtrent klussen, ondernemen, verbouwen en materialen en gereedschap bij Klusvisie.nl.
